فیلتر چیست؟
خوشبختانه بسیاری از شما با کلمه فیلتر آشنا هستید ،همان چیزی که در زبان عامیانه به آن صافی می گوییم! با این حساب مفهوم فیلتر کاملا برای شما روشن است و نیازی به طول و تفصیل در این زمینه نیست ،بنابراین بدون هیچ توضیح اضافه به سراغ فیلترینگ در اینترنت می رویم.

فیلترینگ اینترنتی
واضح است که کار فیلتر اینترنتی این است که تعدادی از سایت های اینترنتی را برای مخاطب یا کار بر فیلتر می کند. اگر در متون کمی علمی تر به دنبال واژه فیلتر اینترنتی بگردید، با مفهوم کنترل محتوا مواجه خواهید شد.
"فیلتر اینترنتی"(internet filter) یا "نرم افزار کنترل محتوا "(content-control software) یا "سانسور –افزار"(censorware) ،واژه هایی هستند که به نرم افزار های کنترل محتوای مورد تقاضای کاربران اطلاق می شوند.
نرم افزار کنترل محتوا تعیین می کند که کدام کاربر اجازه مشاهده  چه محتوایی را دارد. با این تعریف مشخص می شود که بحث  فیلترینگ فقط محدود به سایت های غیر اخلاقی یا سیاسی نیست؛ مثلا وقتی شما می خواهید وارد قسمتی از یک سایت شوید که جزو بخش های عمومی آن سایت محسوب نمی شود، اطلاعات آن بخش از سایت برای شما فیلتر شده و تا اجازه مشاهده (مثلا username وpassword جهت login به سایت) نداشته باشید ،برای شما نمایش داده نمی شود.
فیلترینگ می توانددر مواردی مانند زیر قابل استفاده باشد:
? دسترسی افراد به اطلاعات طبقه بندی شده در شرکت ها ،سازمان ها ،ادارات و...
?دسترسی hackerها، crackerها و...به اطلاعات
?دسترسی به محتویات غیر اخلاقی
?دسترسی به مطالبی نظیر خشونت ،مواد مخدر ،الکل ،قمار و...
?دسترسی کارمندان به اطلاعات یا برنامه های غیر ضروری در محیط کار ،مثلا مسدود کردن دسترسی کارمندان به chat یا  بازی های رایانه ای
?دسترسی به مطالب سیاسی
?دسترسی به مطالب دینی یا ضد دینی
?محدود کردن میزان استفاده از اینترنت
و در نهایت فیلترینگ ممکن است در حد کل اینترنت اعمال شود،به این معنی که استفاده از اینترنت در یک محیط یا در یک بازه زمانی کاملا ممنوع شود.

نمای نزدیک
حال ببینیم فیلترینگ چگونه از طرف یک ISP اعمال می شود.وقتی کاربر نام یک سایت را در آدرس مرورگر خود وارد می کند،این آدرس توسط مرورگر و سایر نرم افزار ها و سخت افزار های داخل کامپیوتر وی ،در درون یک بسته (packat) اطلاعاتی قرار گرفته و برای ISP ارسال می شود.محتویات این بسته توسط سرورهای موجود در ISP خوانده شده ،ودر صورتی که در درون خود  ISP نتواند به این در خواست جواب دهد ،آن را به سمت شبکه جهانی ومشخصا سرور مورد نظر کاربر ارسال می کند.
دستگاه یا نرم افزار فیلتر اینترنتی در سر راه مسیر اتصال این ISP به اینترنت قرار گرفته است.این دستگاه یا نرم افزار ،به محض مشاهده هر بسته ای که از ISP به سمت اینترنت در حرکت است ،محتویات آن را بررسی کرده و در صورتی که این محتوا به مزاقش خوش نیاید ،ضمن بلاک کردن آن ،نامه ای در جواب در خواست کننده ارسال می کند که همان            Access denied است.
نکته ای که حتما با آن برخورد داشته اید آن است که اگر در برخی از سایت ها به دنبال کلمه ای بگردید ،با پیغام Access  denied مواجه خواهید شد ولی اگر در سایت دیگری به دنبال همان کلمه بگردید ،به راحتی به جواب مورد نظر می رسید.
مثال  فرض کنید  کلمه "زیبا" فیلتر شده باشد.پس اگر در یک موتور جستجو کلمه "زیبا"را وارد کنید،بلافاصله  با پیغامAccess denied مواجه خواهید شد، چرا که موتور جستجو عینا کلمه زیبا را در  packat گذاشته و به سمت سرور اصلی خودارسال می کند و در نتیجه سرور فیلتر باخواندن محتویات آن از ارسال آن جلوگیری می کند.
اما در صورتی که کلمه زیبا را در قسمت جستجوی سایتی وارد کنید که در ابتدا آن رابه صورت کد در آورده و سپس آن را به سمت اینترنت ارسال کند،در این صورت سرور فیلتر نمی تواند محتوای بسته ارسالی را تشخیص داده و اجازه ارسال آن به سمت اینترنت را خواهد داد.
نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره شود این است که سرور فیلترینگ به طور دائمی در مسیر جریان اطلاعات قرار دارد،به این معنی که تمام اطلاعاتی که به سمت اینترنت ارسال شده ویا از طرف اینترنت برای کاربران فرستاده شده می شود دائما توسط سرور فیلتر باز خوانی شده ونسبت به صدور مجوز عبور آن اقدام می شود.

فیلترینگ عکس
شبهه ویا شایعه ای که در ذهن بسیاری از کاربران اینترنت وجود دارد این است که "آیا سرور فیلترینگ می تواند بفهمد یک عکس حاوی چه نوع اطلاعاتی است؟" به عبارت واضح تر" آیا سرور فیلترینگ می تواند تشخیص دهد که یک عکس غیر اخلاقی است یا نه ؟"
جواب این سوال منفی است .چنانچه در قسمت قبلی توضیح دادیم ،نحوه کار یک سرور فیلتر ،مقایسه متن موجود در بسته های ارسالی و دریافتی با لیست سیاه !موجود سرور است. پس چنانچه نام فایل محتوی عکس ،در لیست سیاه سرور نباشد ،اجازه عبور به بسته های محتوی عکس را خواهد داد.این مطلب علاوه بر فایل های تصویری ،در مورد فایل هایی که متن را به صورت عکس در خود جای داده اند هم صدق می کند.

منبع: دو ماهنامه اینترنت

لیست کل یادداشت های وبلاگ