پاک‌کردن یکی از آسانترین کارهای کامپیوتری است. سازندگان سیستم‌عامل، مانند مایکروسافت، برای این که پیش از پاک‌کردن چیزی به کاربر فرصت فکرکردن بدهند، یک پیام هشدار در سیستم‌عامل تعبیه می‌کنند. در نتیجه، اگر کاربر دستور پاک‌کردن یک فایل نادرست را صادر کرده باشد، سیستم‌عامل یک فرصت برای کاربر فراهم می‌کند.
با وجود این، گاهی همین دستور ساده مسئله‌ساز می‌شود و برای حذف‌کردن بعضی از فایلها با دشواری مواجه می‌شویم. علتهای فراوانی برای این مسئله وجود دارد، اما همه آنها در یک چیز مشترک هستند: وقتی چیزی در برابر دستور حذف‌کردن کاربر مقاومت می‌کند، به تدریج کاربر را خسته و عصبی می‌کند.

وضعیت درست
حذف‌کردن یک فایل، معمولاً بسیار ساده است. برنامه‌ای که در حال کار با آن هستید ممکن است پیش از پاک‌کردن یک فایل، یک پیام هشدار به شما بدهد، و از شما بخواهد که پیش از اجرای این عمل، تأیید کنید که واقعاً خواهان حذف آن فایل هستید. پس از تأیید شما، آن فایل وارد زباله‌دانی می‌شود.
نگارشهای مختلف ویندوز پس از ویندوز95، همگی حاوی برنامه Recycle Bin هستند، که یک نماد زباله‌دانی بر روی میزکار ( Desktop ) است که موقتاً فایلهای حذف‌شده را در خود جای می‌دهد. Recycle Bin به این دلیل حضور دارد که فرصتی دیگر برای تفکر داشته باشید، تا اگر از حذف یک فایل پشیمان شده باشید، بتوانید آن فایل را از زباله‌دانی بازیابی کنید. فایلهای ذخیره‌شده در Recycle Bin ، بسته به اندازه سطل آشغال (Bin) ، مدتی در سطل آشغال می‌مانند. (به طور پیش‌فرض، ویندوز اندازه Recycle Bin را 10 درصد ظرفیت کل دیسک سخت تعیین می‌کند.)
اما توجه داشته باشید که Recycle Bin در بعضی از موقعیتها حضور ندارد. به عنوان مثال، اگر یک فایل ذخیره‌شده در یک درایو فلش یا درایو USB را حذف کنید آن فایل وارد Recycle Bin نمی‌شود. درایوهای شبکه نیز چنینند، که آنها هم حاوی Recycle Bin نیستند. معمولاً، یک فایل ذخیره‌شده در یک درایو شبکه بلافاصله حذف می‌شود. اما نظر به این که از درایوهای شبکه معمولاً پشتیبان‌گیری می‌شود، احتمالاً یک نسخه از فایل حذف‌شده در رسانه پشتیبان وجود دارد که می‌توانید آن را در صورت نیاز بازیابی کنید.

دوباره آزمایش کنید
سعی می‌کنید که یک فایل را حذف کنید، اما یک پیام هشدار به شما می‌گوید که آن فایل را نمی‌توان حذف کرد. وقتی چنین وضعیتی رخ می‌دهد، مرحله اول آن است که مشخص کنید که آیا آن فایل به وسیله یک برنامه دیگر در حال استفاده هست یا نه. به عنوان مثال، اگر بخواهید که فایلی را حذف کنید که در برنامه Word باز شده است، ابتدا باید به برنامه Word بروید، و آن فایل را در داخل Word ببندید. وقتی این فایل را در Word بستید، باید بتوانید آن را بدون مسئله‌ای حذف کنید.
در اکثر موارد، ویندوز اکس‌پی نام برنامه‌ای را که در حال استفاده از فایل مسئله‌دار است به شما می‌گوید. در نتیجه، بستن آن فایل و سپس حذف آن بسیار آسان می‌شود. از طریق آیکن یا بسط فایل نیز می‌توانید رد پای برنامه‌ای را که در حال استفاده از آن فایل است پیدا کنید. به عنوان مثال، اگر بسط یک فایل، « .PDF » باشد، می‌دانید که یک فایل Adobe Acrobat است که با استفاده از برنامه Adobe Acrobat یا Adobe Acrobat Reader به نمایش در می‌آید.
گاهی، حتی بستن یک برنامه کاربردی استفاده‌کننده یک فایل نیز کافی نیست. این وضعیت به دلیل مسئله‌دار‌بودن آن برنامه رخ می‌دهد و حتی چنین برنامه‌ای پس از بسته‌شدن نیز اجازه حذف‌شدن فایل را فراهم نمی‌کند. در پاره‌ای از موارد، ممکن است یک برنامه بسته به نظر بیاید (چون شما از برنامه خارج شده‌اید)، اما باز هم در زمینه در حال کار باشد.
به عنوان مثال، وقتی از بعضی از برنامه‌های کاربردی خارج می‌شوید، به طور کامل بسته نمی‌شوند و در زمینه در حال اجرا باقی می‌مانند. این برنامه‌ها ممکن است به صورت یک آیکن کوچک در System Tray (ناحیه‌ای در ویندوز در بخش پایین–راست صفحه که در آن تعدادی آیکن کوچک مشاهده می‌کنید) ظاهر شوند. اگر حدس می‌زنید که علت مسئله همین باشد، آیکن برنامه را در System Tray بیابید و آن را ببندید. برای اکثر برنامه‌ها، کلیک–راست‌کردن روی آیکن System Tray ، سبب بازشدن یک منوی کوچک حاوی فرمان Exit یا Close می‌شود. روی فرمان مناسب کلیک کنید و سپس فایل مسئله‌دار را حذف کنید.
اگر برنامه کاربردی استفاده‌کننده از فایلی که می‌خواهید حذف شود بسته باشد، و در System Tray نیز آیکنی نداشته باشد، و نتوانید آن فایل را حذف کنید، ممکن است با برنامه‌ای برخورد کرده باشید که ضعف برنامه‌نویسی دارد و حتی پس از خروج از برنامه به طریق عادی، فایلهای مورد استفاده خود را آزاد نمی‌کند.
برای بستن این نوع برنامه، کلید ترکیبی CTRL و ALT و DELETE را برای باز‌کردن windows Task Manager بزنید. به صفحه Processes بروید و فهرست برنامه‌ها و پراسسهای در حال اجرا در سیستم خود را بررسی کنید. متأسفانه، محتویات این فهرست معمولاً نامهای برنامه‌های مختوم به بسط EXE یا نامهای فایل مختوم به DLL هستند. در نتیجه، اصطلاحات موجود در آن ممکن است کمی پیچیده و رمزی به نظر بیایند. معمولاً، نام فایل قابل اجرای یک برنامه کاربردی، همسان با نام آن برنامه کاربردی است: به عنوان مثال Excel.exe نام فایل قابل اجرای برنامه Excel است. در فهرست جستجو کنید، نام فایل قابل اجرای برنامه کاربردی مسئله‌دار را پیدا کنید، و روی دکمه End Process کلیک کنید تا بسته شود.

اگر نام فایل قابل اجرای برنامه واضح نباشد، به پوشه آن برنامه که حاوی فایلهای برنامه‌ای آن برنامه کاربردی است بروید. برای این کار، روی My Computer ، بعد Local Disk (C:) و سرانجام پوشه Program Files کلیک–دوضرب کنید. در فهرست پوشه‌ها جستجو کنید و پوشه حاوی برنامه مسئله‌دار را بیابید و سپس روی آن کلیک–دوضرب کنید تا باز شود. نامهای فایل مختوم به بسط « .EXE » را جستجو کنید، یکی از آنها باید فایل اصلی قابل اجرای برنامه باشد، که با دانستن نام آن، می‌توانید آن را در صفحه Processes در windows Task Manager ببندید.
اگر همه این کارها توفیقی در پی نداشتند، ناتوانی در حذف یک فایل می‌تواند نشانه خرابی در سیستم فایل باشد. بدین معنی که ناحیه‌ای از دیسک سخت که آن فایل در آن ذخیره شده است خراب شده است. این خرابی می‌تواند یک مسئله نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشد. به عنوان مثال، اگر ناحیه‌ای از دیسک سخت شما صدمه دیده باشد، رفتارهای عجیب می‌تواند رخ بدهد.
برای این که ویندوز را به یافتن و تصحیح خطاهای سیستم فایل وادار کنید، روی Start ، All Programs ، Accessories ، System Tools ، و Disk Defragmenter کلیک کنید. روی دکمه Analyze در پنجره Disk Defragmenter کلیک کنید. ویندوز، دیسک سخت را از لحاظ خطاهای سیستم فایل بررسی خواهد کرد و اگر خطایی بیابد در صورت امکان آن را تصحیح خواهد کرد. حال، حذف فایل مسئله‌دار را امتحان کنید.
اگر پس از این تعمیر نرم‌افزاری، باز هم نتوانستید فایل مسئله‌دار را حذف کنید، ممکن است دیسک سخت شما عیوبی جدی پیدا کرده باشد که نشانه اواخر عمر دیسک سخت است. از فایلهای مهم خود پشتیبان‌گیری و دیسک سخت را تعویض کنید.

مسائل فایلهای ویدئویی
ممکن است پیام خطای زیر را به هنگام اقدام برای حذف یک فایل دارای بسط فایل « .AVI » دریافت کنید:

windows Can"t Delete The File Because It"s In Use

یا پیام « Access Denied » به نمایش درآید.
این مسئله به این دلیل می‌تواند رخ بدهد که ویندوز اکس‌پی برای فایلهای ویدئویی (مانند فایلهای AVI )، تصویرهای کوچکی ( thumbnails) می‌سازد که اولین قاب ویدئوی داخل فایل را نشان می‌دهند. این خصوصیت به کاربران امکان می‌دهد که بدون بازکردن یک فایل، به آسانی دریابند که محتویات داخل فایل چیست.
ویندوز اکس‌پی برای فراهم‌ساختن این خصوصیت، از نوعی فایل به نام Shell Media Extension (Shmedia.dll) بهره می‌گیرد. این خصوصیت معمولاً به طور کامل کار می‌کند، اما هرگاه یک فایل ویدئویی خراب شود، یا با Shmedia.dll به خوبی پخش نشود (به نمایش در نیاید)، سیستم این فایل را «قفل» می‌کند و آن را آزاد نمی‌کند، حتی پس از بازبوت‌کردن کامپیوتر.
برای حل‌کردن این مسئله، یکی از دو کار زیر را می‌توانید انجام بدهید. اول این که می‌توانید یک سطر فرمان را با کلیک‌کردن روی Start ، و بعد Run ، و آنگاه تایپ‌کردن cmd در کادر متنی، باز کنید. در سطر فرمان، عبارت زیر را تایپ کنید:

CD drive where file is stored: \ folder where file is stored

و بعد کلید Enter را بزنید. به عنوان مثال، اگر فایل مورد نظر در پوشه‌ای به نام Video در دیسک سخت C: باشد، فرمان CD C:\Video را برای بازکردن آن پوشه تایپ کنید. فرمان dir را در سطر فرمان تایپ کنید تا فهرست فایلهای داخل این پوشه را ببینید و سپس فرمان DEL file name را برای حذف فایل تایپ کنید (که در آن file name ، نام فایلی است که می‌خواهید حذف کنید).
اگر نام پوشه بیش از شش کاراکتر داشته باشد، باید با گنجاندن ~1 ، پس از اولین شش کاراکتر، آن نام را کوتاه کنید. به عنوان مثال، اگر نام پوشه‌ای که سعی می‌کنید به آن برسید « Program Files » باشد، برای باز‌کردن این پوشه در سطر فرمان باید فرمان CD C:\progra~1 را تایپ کنید. این از آن روست که محیط سطر فرمان نمی‌تواند نامهای فایل طولانی را پردازش کند.
روش دوم به اصلاح رجیستری ویندوز نیاز دارد. ( یادآوری: اصلاح سیستم با استفاده از برنامه Registry Editor می‌تواند خطاهایی به وجود بیاورد که سیستم‌عامل را ناپایدار کند. همواره پیش از ویرایش رجیستری حتماً از داده‌های مهم خود پشتیبان‌گیری کنید). برای این کار، روی Start و بعد Run کلیک کنید و سپس regedit ‌ را در کادر متنی تایپ کنید. پس از بازشدن برنامه Registry Editor ، کلید زیر را پیدا کنید:

HKEY_CLASSES_ROOT\SystemFileAssociations\.avi\shellex\PropertyHandler\{87D62D94-71B3-4b9a-9489-5FE6850DC73E}

روی این کلید در بخش سمت راست پنجره Registry Editor کلیک کنید تا انتخاب (های‌لایت) شود، روی این کلید کلیک–راست کنید، و Delete را از منویی که ظاهر می‌شود انتخاب کنید. حالا پیش‌نمایشهای thumbnail فایلهای ویدئویی را دیگر نخواهید دید، اما می‌توانید فایل AVI مسئله‌دار را حذف کنید.

برای حفاظت از خودتان
فایلی را در یکی از پوشه‌های سیستمی ویندوز خود حذف می‌کنید، اما هر وقت این پوشه را که حاوی این فایل بوده است باز می‌کنید، دوباره آن فایل را می‌بینید، چه خبر است؟
ویندوز اکس‌پی برای جلوگیری از این که کاربران به طور تصادفی ویندوز خود را خراب نکنند، خصوصیتی به نام windows File Protection دارد _که به طور پیش‌فرض فعال است. (این خصوصیت در ویندوز میلینیم به نام System File Protection است). اگر فایلی را حذف کنید که ویندوز آن را مهم می‌داند، آن فایل به طور خودکار در مکان درست خود از یک نهانگاه حاوی فایلهای مهم و حساس که ویندوز در دیسک سخت شما نگه می‌دارد بازذخیره می‌شود.
اگر سعی کنید که فایلی را که در یکی از پوشه‌های سیستمی ویندوز قرار دارد حذف کنید، احتمالاً قادر به اجرای این کار نخواهید بود، مگر این که windows File Protection را غیرفعال کنید و غیرفعال‌کردن windows File Protection به اصلاح بخشی از یک فایل DLL با استفاده از یک برنامه ویرایشگر اعداد هگزادسیمال (مبنای شانزده) نیاز دارد.
اگر دلیل موجهی برای این کار ندارید، بهتر است دست به windows File Protection نزنید، زیرا برای حفاظت از شما کار می‌کند. فقط کاربران پیشرفته‌ای که تجربه کافی در تنظیمهای سیستمی دارند می‌توانند windows File Protection را غیرفعال و فایلهای ذخیره‌شده در پوشه‌های سیستمی ویندوز را حذف کنند.?

منبع : مجله ریزپردازنده

لیست کل یادداشت های وبلاگ