در میان نشانه های ظهور، شماری از آنها به روشنی به عنوان «علایم حتمی ظهور» یاد شده است. منظور از نشانه های حتمی - در مقابل نشانه های غیر حتمی - آن است که پدیدار شدن آنها - بدون هیچ قید و شرطی - قطعی و الزامی خواهد بود؛ به گونه ای که تا آنها واقع نگردد، حضرت مهدی علیه السلام ظهور نخواهد کرد. البته باید توجه نمود که حتمی و یا مسلم و قطعی بودن وقوع این نشانه ها، به این معنا نیست که پدید نیامدن آنها، محال است؛ بلکه به حسب فراهم بودن شرایط و مقتضیات و نبودن باز دارنده ها، پدید آمدن آنها - اگر خداوند اراده کند - قطعی خواهد بود.
از روایات فراوانی که در میان آنها روایات صحیح نیز وجود دارد حتمی بودن نشانه های پنج گانه ذیل استفاده می شود:

خروج سفیانی :
پیش از قیام امام مردی از نسل ابو سفیان در منطقه شام خروج می کند و با تظاهر به دینداری گروه زیادی از مسلمانان را فریب می دهد و به گرد خود می آورد. و بخش گسترده ای از سرزمین های اسلام را به تصرف خویش در می آورد. و در کوفه و نجف به قتل عام شیعیان می پردازد. سفیانی با این که از پلید ترین مردمان است ولی همواره ذکر یا رب یا رب بر زبانش جاری است. وی آنگاه که از ظهور مهدی (عج) با خبر می گردد با سپاهی عظیم به جنگ وی می رود.
امام سجاد (ع) می فرماید: ظهور قائم (عج) از ناحیه خداوند قطعی و خروج سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است. در برابر هر قیام کننده و مصلح  یک سفیانی وجود دارد. بر این اساس سفیان یک جریان است نه یک شخص.

خسف بیدا  :
خسف به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است .  و بیدا نام سرزمینی است بین مکه و مدینه. ظاهرا منظور از خسف در بیدا آن است که سفیانی با لشکری عظیم به قصد جنگ با مهدی (عج) عازم مکه می شود و در بین مکه و مدینه و در محلی که به سرزمین بیدا معروف است به گونه ای معجزه آسا به امر خداوند در دل زمین فرو می روند.

خروج یمانی :
سرداری از یمن قیام می کند و مردم را به حق و عدل دعوت میکند. امام صادق می فرمایند : قیام خراسانی و سفیانی و یمانی در یک سال و در یک ماه و در یک روز خواهد بود و در این میان هیچ پرچمی به اندازه پرچم یمانی دعوت به حق و هدایت نمی کند.

قتل نفس زکیه :
نفس زکیه یعنی فرد بی گناه. کسی که قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد. گویا در آستانه ظهور مهدی (عج) در گیر و دار مبارزات زمینه ساز انقلاب مهدی (عج) فردی پاکباخته، مخلصانه در راه امام می کوشد و مظلومانه به قتل می رسد. فرد یاد شده از اولاد امام حسن است که در روایات گاهی از او به عنوان "نفس زکیه" یا "سید حسنی" یاد شده است.

صیحه آسمانی :
منظور از صیحه آسمانی ظاهرا صدایی است که در آستانه ظهور حضرت مهدی از آسمان شنیده می شود و همه مردم آن را می شنوند .

در برابر نشانه های حتمی، نشانه های غیر حتمی قرار دارد؛ یعنی، مقید و مشروط به اموری است که در صورت تحقق آنها، به عنوان نشانه پدید می آید. به عبارت دیگر نشانه های غیر حتمی شاید پدید آید و شاید پدید نیاید و امام زمان علیه السلام ظهور کند. پاره ای از نشانه هایی که به حتمی بودن آنها تصریح نشده، از این قرار است:
1.       مرگ و میرها، زلزله ها و جنگ ها و آشوب های فراگیر
2.       خسوف و کسوف نا به هنگام
3.      بارش باران های فراوان و ...

در پایان گفتنی است که حدیث های فراوانی در مورد نشانه های ظهور، در منابع روایی وجود دارد. اسناد این روایات، بیشتر ضعیف و غیرقابل اعتماد است. از نظر دلالت نیز، هماهنگی و انسجام لازم بین آنها نیست و پاره ای از آنها مصحف و مخلوط می باشد.
به نظر می رسد، اهمیت بسیار مسأله «مهدویّت» از یک سو و علاقه مندی شدید مسلمانان به آگاهی از چگونگی رخدادهای آینده و پدیدار شدن نشانه های ظهور مهدی علیه السلام از سوی دیگر، سبب شده که دشمنان و بدخواهان - به ویژه حاکمان ستمگر - وسوسه شوند که در جهت برآوردن منافع سیاسی خویش، تغییراتی در روایات به وجود آورند.
البته این امر ، هیچ گاه به اصل مهدویّت و اعتقاد به ظهور قائم علیه السلام آسیبی نمی رساند؛ زیرا اعتقاد به مهدویّت و ظهور حضرت مهدی علیه السلام مورد اتفاق فرقین است و با تواتر ثابت شده است و هرگز خدشه ای در آن وارد نمی گردد.

لیست کل یادداشت های وبلاگ